Zakupy w sieci stały się powszechne i bardzo wygodne. Cenimy sobie możliwość przeglądania towarów o każdej porze dnia i nocy, kupowanie bez wychodzenia z domu, nieograniczony czas na dokonanie wyboru przed ostateczną decyzją zakupową. Jednak zakupy w sieci to nie tylko zalety. Warto uważać na nieuczciwych sprzedawców, którzy czekają na naszą nieuwagę i wykorzystują niewiedzę, by nas oszukać. Co zrobić, aby uniknąć takich sytuacji? Musimy kierować się kilkoma zasadami. Oto najważniejsze z nich.
Spis treści
Nie daj się nabić w butelkę
NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, jeden z najbardziej rozpoznawalnych operatorów na rynku polskim, każdego roku analizuje różnego rodzaju ataki i oszustwa, których dokonano w internecie. Jak informują specjaliści, w ciągu ostatnich lat oszuści nabrali doświadczenia i coraz lepiej wykorzystują najnowsze rozwiązania, by ukraść nasze pieniądze lub dane. Nie jest jednak tak, że każde zalogowanie się do sklepu internetowego zagraża Twojemu portfelowi. Wystarczy przestrzegać kilku zasad.
Na co warto zwracać uwagę?
NASK wielokrotnie podkreślał, że jeśli tylko coś wzbudza naszą wątpliwość, to lepiej zrezygnować z zakupu, niż ryzykować i stracić pieniądze. Dlatego warto zwróć uwagę na następujące kwestie:
- Skąd wiesz o sklepie – czy masz adres od znajomego? Czy może trafiłeś na stronę sklepu z reklamy internetowej? To ważne, bo wiele sklepów może być Ci po prostu nieznanych. W Polsce jest około 30 tysięcy sklepów internetowych. Jeśli dana platforma nie jest Ci znana, sprawdź opinie na jej temat w internecie.
- Jak wygląda strona sklepu – czy jest ona profesjonalnie przygotowana? Czy może wygląda jak zbudowana na szybko, wyskakują na niej błędy i brakuje treści? Oczywiście nie każdy e‑sklep mysi wyglądać jak pięciogwiazdkowy hotel, bowiem są na rynku platformy również z długą historią, które wyglądają staroświecko. Jednak uważaj na strony, które wzbudzają podejrzenia.
- Czy strona posiada czytelne regulaminy, informację o właścicielu sklepu – jeśli nie wiesz, kto sprzedaje towar, a dane te są ukryte lub ich nie ma, to lepiej nie decyduj się na zakupy w takim sklepie.
- Podejrzane promocje – jeśli widzisz, że w sklepie towar, który normalnie kosztuje kilka tysięcy, jest dostępny za kilkaset złotych lub jeśli promocja jest bardzo atrakcyjna tylko w tej chwili, to możesz być pewny, że coś jest nie tak. Unikaj, podejrzanych okazji.
- Dziwne SMS‑y – jeśli podczas zakupów na stronie wyświetla się komunikat, że aby zarejestrować się w sklepie lub dokończyć transakcję, musisz wysłać SMS, to nie ryzykuj. To nie jest powszechne i standardowe rozwiązanie.
- Instalacja dodatkowych wtyczek – podobnie, jak z SMS‑ami, jeśli do zakupu potrzebne są dziwne rozszerzenia lub wtyczki, nie ryzykuj.
- Brak danych kontaktowych – jeśli na stronie nie ma danych kontaktowych, jeśli nie możesz skontaktować się ze sprzedawcą telefoniczne, to lepiej mniej się na baczności. Każda firma podaje jakiś kanał kontaktu z nią, odpisuje na zapytania, pracownicy odbierają telefony. Jeśli Twoje próby kontaktu pozostają bez odpowiedzi, to może zastanów się, czy warto ryzykować.
- Jaki jest czas realizacji zamówienia – często oszuści sprzedają chińskie podróbki, a termin dostawy paczki mierzony jest nawet w miesiącach. Jeśli zależy Ci na oryginalnym produkcie, zwracaj na to uwagę.
- Brak certyfikatu SSL – mowa o kłódeczce, która pojawia się obok adresu strony WWW w przeglądarce. Posiadanie kłódki oznacza, że połączenie jest bezpieczne i szyfrowane. To szczególnie ważne podczas płatności online.
- Zweryfikowani sprzedawcy – kupując na portalach aukcyjnych, wybieraj tylko sprzedawców z dużą ilością komentarzy pozytywnych.
Co nie musi budzić podejrzeń
Istnieją takie rozwiązania, które na pierwszy rzut oka mogą wydać się podejrzane, a są całkowicie bezpieczne. Są to uproszczenia, które przygotowują sprzedawcy, by obniżyć koszty procesu zakupowego i sprawić, że będzie on wygodny. Należą do nich:
- Tanie przesyłki kurierskie – nie obawiaj się, jeśli sprzedawca oferuje dostawę kurierem za kilka lub kilkanaście złotych. To nie jest próba oszustwa. Dodatkowo zawsze możesz dowiedzieć się od sprzedawcy, czy oferuje możliwość „śledzenia paczki”, dzięki czemu będziesz miał możliwość sprawdzenia, w którym miejscu się ona znajduje.
- Proste, szybkie płatności – nowoczesne rozwiązania płatnicze oferowane przez dostawców tychże usług są proste, a co najważniejsze szybkie i bezpieczne. Niektóre systemy płatności nie wymagają nawet wypełniania danych. Dzieje się tak, gdy korzystamy na przykład z PayPal Checkout. Skrócenie płatności do kilku kroków to nie jest sposób na wyłudzenie pieniędzy, lecz na uproszczenie zakupów.
- Procedura zwrotów i reklamacji – musisz pamiętać, że obecne przepisy prawa skonstruowane są tak, by chronić kupującego. W przypadku niektórych towarów bywa jednak, że to Ty musisz pokryć koszty zwrotu. Całe szczęście nadanie paczki jest proste i nie wymaga nawet wychodzenia z domu. Wystarczy skorzystać z naszych usług. Dobrze jest tak czy inaczej przejrzeć regulamin oraz zasady reklamacyjne, bowiem czasami w dokumentach tych nieuczciwi sprzedawcy lubią wpisywać zabronione klauzule.
- Oczekiwane na towar trzy lub siedem dni – to nie jest próba wyłudzenia. Czasem sprzedawcy korzystają z zewnętrznych magazynów lub dostawców i sprowadzenie towaru na zamówienie może trwać kilka dni. Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się ze sprzedającym.
Warto pamiętać, że oszuści mogą nie oferować płatności kartą kredytową, PayPalem czy też za pobraniem, bo te rozwiązania pozwalają nam „cofnąć” zapłatę lub zamrozić środki, które nie dotrą do oszusta. Dlatego zawsze wybieraj bezpieczniejsze dla kupujących opcje.
A jeśli mnie oszukano?
Jeśli dojdzie do sytuacji, w której Cię oszukano, tracisz pieniądze, nie masz towaru i nie możesz dojść do porozumienia ze sprzedającym (nie chce on oddać pieniędzy lub nie ma z nim kontaktu), zgłoś sprawę na policję, a także do CERT Polska. Przekaż wszystkie posiadane dowody – rozmowy poprzez e‑mail, SMS‑y, potwierdzenia zakupu, płatności, adres strony, na której kupiłeś produkt. Nie ma znaczenia, czy zakupy kosztowały 10 zł czy 1000 zł, masz prawo walczyć o swoje pieniądze.
To tak naprawdę kilka porad w pigułce, które mają pomóc w uniknięciu oszustwa. Lista podejrzanych zachowań i metod działania może być dłuższa, bo wraz z rozwojem technologii zmieniają się też sposoby wyłudzania danych lub pieniędzy. Ochronią Cię przed tym jedynie ostrożność oraz zdrowy rozsądek.
